مفهوم پایداری
پایداری، به معنای تداوم در امری همچون فعالیت و ایجاد موازنهی پویا میان عوامل موثر فراوان نظیر عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی مورد نیاز نوع بشر میباشد.
پایداری به عنوان وجه وصفی توسعه، وضعیتی است که در آن؛ مطلوب بودن و امکانات موجود در طول زمان کاهش پیدا نمی‌کند و از کلمه Sus) Sustenere، یعنی از پایین و Tenere یعنی نگهداشتن) به معنای زنده نگهداشتن یا نگهداشتن گرفته شده است که بر، حمایت یا دوام بلند مدت دلالت می‌کند.
پایداری در معنای وسیع خود به توانا یی جامعه، اکوسیستم یا هرسیستم جاری برای تداوم کارکرد در آینده نامحدود اطلاق می‌شود، بدون اینکه به طور اجبار در نتیجه تحلیل رفتن منابعی که سیستم به آن وابسته است یا به دلیل تحمیل بار بیش از حد روی آنها، به ضعف کشیده شود (جباری، حبیب، حسن زاده، داود، روش های شناسایی و ماندگاری اجتماع محلی، 1391).
از طرف دیگر توانایی سیستم برای استقامت و پایایی به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر وابسته به موفقیتی است که سیستم در ایجاد ارتباط با محیط بیرونی کسب می‌کند؛ به عبارت دیگر پایداری سیستم به طور کامل وابسته به قابلیت سیستم برای سازگاری و انطباق، تغییر و تحول و پاسخگویی به محیط است و از آنجا که محیط به نوبه خود همواره در حال تغییر است، این فرایند سازگاری و انطباق سیستم باید یک فر ایند پویا و حساس باشد (زاهدی، شمس السادات، نجفی، غلامعلی، بسط مفهومی توسعه پایدار، 1384).
9 |
بنابراین:
سیستم پایدار به کارکرد مناسب درونی و به رابطه سازگار با محیط و به عبارت بهتر به پایداری در درون و به پایداری در بیرون (در تعامل با محیط) نیازمند است تا در مجموع به عنوان سیستم پایدار عمل کند.
در واقع پایداری در عمل موازنه‌ای بین ضرورتهای زیست محیطی و نیازهای توسعه است و از دو طریق محقق می‌شود: کاهش فشارها و افزایش ظرفیتهای موجود (نسرین، افشاری، شجاعی، مجید، ارزیابی تأثیر شاخص های اقلیمی در معماری، 1395).
بنابراین شرایط اصلی پایداری عبارتند از:
1- سیستمها باید با شرایط محلی و زیست محیطی سازگار باشند؛
2- سیستمها باید با نیازهای آتی و اهداف مورد نظر قابلیت سازگاری داشته باشند؛
3- سیستمها باید نسبت به تغییرات، انطباق پذیری کافی داشته باشند و در صورت تخریب سیستم در اثر وقوع حوادث ناخواسته با صرف کمترین هزینه ترمیم شوند؛
4- گسترش سیستمها نباید باعث وارد آوردن آسیب به سیستمهای حافظ زندگی انسان مانند آب و هوا، خاک و سیستمهای بیولوژیکی شود.
تمام اصول معماری پایدار باید در یک پروسه کامل – که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می‌شود تجسم یابد تعریف معماری «پیدار» یا «سبز» تعریف معماری «پایدار» یا «سبز» گرم شدن کره زمین، نازک شدن لایه ازن به علت استفاده از انواع آلاینده‌ها، افزایش آلودگی محیط زیست و انقراض گونه‌های زیستی، باعث شده است تا ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی بیشتر گردد.
10 |
در این میان توسعه به عنوان یکی از بزرگترین عوامل تغییر محیط زیست و در نتیجه آن، ساخت و ساز به عنوان یک صنعت بزرگ که طبق آمار۵۰ درصد ذخائر سوختی را صرف می‌کند، باعث تخریب زمین‌های کشاورزی، فرسایش خاک، آلودگی محیط زیست و به مخاطره انداختن سلامتی و بهداشت مردم است و بر بحران انرژی دامن می‌زند. بحران افزایش آلودگی محیط زیست در اواسط دهه۱۹۷۰، سبب تشکیل گروههای طرفدار و حامی محیط زیست گردید و مفهوم گسترده‌ای تحت عنوان «پایداری» پیگیری شد. اصطلاح پایدار(sustainable) برای نخستین بار در سال ۱۹۸۶ توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست تحت عنوان «رویارویی با نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل آینده برای مقابله با نیازهایشان» مطرح گردید و هر روز بر ابعاد و دامنه آن افزوده می‌شود تا استراتژیهای مناسبی پیش روی جهانیان قرار گیرد. در سال‌های اخیر مقالات متعددی در زمینه معماری سبز یا معماری پایدار و اصول آن ارائه شده و اهداف و مزایای آن مورد بررسی قرار گرفته که هدف کلی این طرح‌ها حفاظت از منابع انرژی با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی‌های محل و کاربران ساختمان و جوامع و ... میباشد. فرآیندپایدار یا سبز در زمینه معماری سابقه‌ای کهن دارد و مثال آن، پی بردن انسان‌های غار نشین به استفاده از جهت و سمت مناسب غارها، از لحاظ دمای محیط میباشد و یا بررسی اصول معماری «استحکام، زیبایی و فایده» از دیدگاه ویترویوس، معمار سده‌های پیش از میلاد، که کماکان به عنوان شاخصه‌های کلی معماری پایدار یا سبز عنوان می‌شوند. هدف کلی معماری سبز یا پایدار، کاهش آسیب بر محیط و منابع انرژی و طبیعت است، یعنی ساختمانی که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود و در پهنه وسیع‌تر با منطقه و جهان دارد. بنابراین معماری پایدار ترکیبی چند ارزشی در بر دارد: زیبایی شناسی، محیط، اجتماع، سیاست و به عبارتی طراحی و ساختمان سازی هماهنگ با محیط. یک معمار خوب بایستی چند فاکتور را در نظر بگیرد: مقاومت، پایداری و طول عمر بنا، و مصالح مناسب. مفهوم تمام اصول معماری «پایدار» یا «سبز» باید در یک فرآیند کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می‌شود، تجسم یابد (مهان، اسما، تبیین اصول معماری پایدار با تکیه بر بعد بوم شناختی، 1390).
انجام پایان نامه معماری پایدار